Bidenwatch

De macht in DC ligt bij Joe, maar het is niet Joe Biden

In de tweewekelijkse Biden Watch bespreken Amerika-kenners Willem Post en Stan Bos het presidentschap van Joe Biden en andere opvallende ontwikkelingen in de Amerikaanse politiek. Deze keer: de agenda van Joe Biden is serieus in gevaar.

In de wandelgangen van het Capitool in Washington DC gaat een sappig verhaal rond. Toen de Republikeinse senator Mitt Romney vorige week de lift uitkwam, liep hij zijn Democratische collega Joe Manchin tegen het lijf. ‘Hallo, president Manchin’, zei Romney, waarbij een mengeling van verbazing en ironie in zijn stem doorklonk. De drie woorden van Romney liggen op het snijvlak van het grootste probleem van de Democratische partij. Als ze het zelfs onderling niet eens kunnen worden, met een flinterdunne meerderheid in de Senaat en louter Republikeinse obstructie, met welke verhaal moeten ze dan in november 2022 naar de kiezer voor de Congresverkiezingen?

Joe Biden wil omvangrijke sociale wetgeving, beter bekend als Build Back Better, door het Congres loodsen met plannen die in West-Europa gemeengoed zijn. Betaalbare sociale woningen, kinderopvang, betaald verlof voor nieuwe ouders, investeringen in zorg en onderwijs om deze toegankelijker te maken, het aantrekkelijker maken van schone energie en grote investeringen in klimaat. Er is een meerderheid in het Huis van Afgevaardigden. Bovendien zijn 49 van de 50 Democratische senatoren voor, alleen Joe Manchin uit kolenstaat West Virginia ligt dwars. De stijgende inflatie en staatschuld zijn z’n grootste zorgen. ‘Met deze wet kan ik niet instemmen.’

Gegijzeld
Zo houdt Manchin zijn hele partij gegijzeld. De woede zit ‘m vooral bij de progressieve vleugel van de Democratische partij. Die kan de conservatieve senator wel kielhalen. Manchin, die slechts 1,7 miljoen inwoners representeert, kan de wens van tientallen miljoenen Amerikanen blokkeren. Dat is alsof de wethouder van Harderwijk met zijn ene stem in Nederland landelijk beleid kan tegenhouden waar de meerderheid van de inwoners juist groot voorstander van is. De agenda van Biden is dus serieus in gevaar. Manchin geeft vooral de staf rond de president de schuld, maar Biden en Manchin zouden serieus in gesprek zijn om de onderhandelingen in het nieuwe jaar voort te zetten.

Mochten de onderhandelingen niet slagen, dan heeft Biden heel wat uit te leggen aan zijn achterban. Zoals hij gisteren ook een verbale trukendoos moest opentrekken toen hij een toespraak op primetime hield over de opkomst van de nieuwe coronavariant. Vergeet niet dat Biden bij aantreden heeft gezegd dat het verslaan van het virus zijn grootste prioriteit heeft. Afgelopen zomer heeft de president de overwinning al trots opgeëist. 

Virusoverval
En nu moet hij toegeven dat de omikronvariant snel oprukt. ‘Maar’, zo legde hij gisteren uit, ‘geen wetenschapper of politicus heeft zo’n plotselinge ‘virusoverval’ kunnen voorspellen. Hij smeekte dus in feite om begrip. Biden beloofde maar liefst 500 miljoen gratis thuistesten, maar onduidelijk is nog hoe en wanneer die precies worden gedistribueerd. Dat laat dus nog wel even op zich wachten. Miljoenen Amerikanen willen ‘actie nu’ terwijl miljoenen andere Amerikanen (meer dan 30 procent) helemaal niet gevaccineerd willen worden en alleen daarom al het besmettingspercentage voorlopig hoog zullen houden.

Biden wordt dus voortdurend gemangeld in zijn steeds dieper verdeelde land. En de beeldvorming helpt ook niet mee. Tijdens zijn toespraak hoestte Biden regelmatig en dat wekte argwaan bij de journalisten na afloop. ‘Besmet, meneer de president’? Zijn antwoord: ‘Ik heb mijn verkouden kleinzoon van 12 geknuffeld’. Of dit veel Amerikanen echt geruststelt, is zeer de vraag. 

Willem Post (1955) is verbonden aan Instituut Clingendael en houdt zich sinds de jaren tachtig bezig met de Amerikaanse politiek. Stan Bos (1982) bezocht alle 50 staten en houdt zich sinds 2002 bezig met Amerikaanse politiek. Ze waren in februari 2020 bij de Democratische voorverkiezingen in New Hampshire.