in de media

Uitgerekend de oude, krakkemikkige Biden kent een adembenemende start

DE MORGEN – 1 APRIL 2021

Juist de oude, ‘krakkemikkige’ Joe kent een adembenemende start. Biden is geen ideoloog zoals collega-politici Bernie Sanders en Alexandria Ocasio-Cortez. Eerder een pur-sang pragmaticus, opportunist ook, die zag dat zijn land de afgelopen jaren een vrije val doormaakte. 

De altijd zo trotse natie werd geteisterd door de ene crisis na de andere. Vanwege de ongekende polarisatie verlamde de politiek. Maatschappelijke instituten kraakten en dat gold letterlijk ook voor de tienduizenden bruggen. Door alle haat en nijd werden ook geen bruggen meer geslagen tussen mensen. Het rode en blauwe Amerika dreven uit elkaar als nooit tevoren. De bestorming van het Capitool op 6 januari is voor eeuwig gebeiteld in het collectieve geheugen van de Amerikanen. Vrijwel niemand had zoiets voor mogelijk gehouden.

Alles tezamen betekent dit dat Biden een belangrijk besluit moest nemen. Twee jaar geleden zei hij nog een tussen-president te willen zijn die zou regeren vanuit het centrum. 

Als president inmiddels kan hij niet meer de huisarts zijn die wat pleisters plakt op de patiënt Amerika maar een chirurg die diep ingrijpt. Amerika is ziek, doodziek. Daarom hult Biden zich ter lering en inspiratie in de mantel van crisispresident Franklin Roosevelt. Hij moet! 

De kortgeleden door het Congres aangenomen ‘Covid Reliëf Bill’ van maar liefst 1.900 miljard dollar is in wezen een ‘geld en prik’ wet. En nu komt daar nog eens een infrastructuurvoorstel van 2.200 miljard overheen. De machtige ingenieursvereniging heeft in haar vierjarige rapportage aangegeven dat die infrastructuur er nog steeds slecht voor staat. 173.000 mijlen aan verkeerswegen en 45.000 bruggen verkeren in gebrekkige staat. De lange reeks van opknapprojekten moeten miljoenen nieuwe en vooral ook schone banen opleveren. Mega-investeringen komen er ook voor de transformatie naar electrische auto’s en hypermodern openbaar vervoer. Wie zich begeeft buiten high-tech enclaves als Sillicon Valley rijdt als het ware zo de jaren vijftig binnen. Een volstrekt verouderd electiciteitsnetwerk is direct zichtbaar. De meeste Amerikanen drinken water uit loden leidingen die vaak al honderd jaar oud zijn.

Biden’s megaplannen betreffen niet alleen de traditionele fysieke infrastructuur maar ook de kritische cyber infrastructuur waarmee Amerika weer leidend moet worden in de economische techno-oorlog met China. En de menselijke infrastructuur waarmee Biden bedoelt dat armen, kinderen en ouderen extra hulpprogramma’s moeten krijgen. En om het in het land van de grote ongelijkheid maar even simpel a la Biden te zeggen: dat betekent ook extra geld in de knip!

Natuurlijk, Biden zal op grote weerstand in het Congres stuiten. Trump heeft al gereageerd en spreekt schande van de reuze belastingverhogingen die er vast en zeker aan zullen komen. ‘Van Amerika First in rap tempo naar Amerika Last’, zo luidt zijn nieuwe slogan. ‘Onze concurrentiepositie wordt ondermijnd!’

Maar Biden ziet het anders. Amerika heeft een holistische aanpak nodig. Hij appelleert aan grote voorgangers als Eisenhower die het snelwegennetwerk aanlegde en Kennedy die het ruimtevaartprogramma lanceerde. Dat spreekt tot de verbeelding van veel patriottische Amerikanen.

Slim van Biden. En ook slim dat Biden heeft geleerd van het Obama presidentschap. De intellectueel Obama was als president nogal afstandelijk. Omringde zich met welhaast een politieke sectie van ‘the best and the brightest’.  De Obama-intimi beschouwden zichzelf als briljant en echt de boer op gaan met je voorstellen was niet nodig. Die zaten toch allemaal slim in elkaar immers. Op die ouderwetse, ‘folksy’ Joe werd een beetje neergekeken. Aardige man, veel ervaring ook maar wel van een voorbij tijdperk.

Welnu, sommige politieke wetten hebben eeuwigheidswaarde. Als een echte verkoper brengt de president zijn waar aan de man en vrouw. Met gevoel voor timing belt hij hoogstpersoonlijk op het juiste moment naar vergaderende, nog wijfelende Congresleden. En juist in de vervuilde industriestad Pittsburgh, die inmiddels in getransformeerd tot een high tech milieu modelstad, lanceerde hij zijn infrastructuurplannen. 

Ik voorspel een gruwelijk politiek gevecht met de Trump Republikeinen. Maar Biden weet dat hij met een politieke begrotingstruc, reconciliation genaamd, de regel kan omzeilen dat zestig senatoren, dus deels ook Republikeinse senatoren, nodig zijn voor het aannemen van de infrastructuurwet.

Van het oude naar een nieuw Amerika onder Biden! Machtig wapen is ook dat een forse meerderheid van de Amerikanen het tot nu toe eens is met zijn plannen. En als die wat worden aangepast, is er zelfs kans op nog meer steun. 

Willem Post, Amerika-deskundige Instituut Clingendael

---